Şırnak’ın İdil ilçesine bağlı Turgut Özal Mahallesi’nde, 3 Eylül 2021’de bisiklet sürerken zırhlı aracın çarpması sonucu hayatını kaybeden 7 yaşındaki Miraç Miroğlu’na çarpan polis beraat etti. Tüm bulgulara rağmen verilen bu kararın ne anlama geldiğini, zırhlı araç çarpmalarında neden çarpanların değil de ölenlerin kusurlu sayıldığını Şırnak Baro Başkanı Rojhat Dilsiz ve Şırnak Barosundan dosya takibinde olan avukatlardan Sinan Güzel ile konuştuk.

Dün görülen davanın 7’inci duruşmasında sanık polis dosyaya eklenen ATK raporuna dayanarak beraatini talep etti ve talebi kabul edildi. Mihraç Miroğlu ise kusurlu bulundu. Bir önceki duruşmada zırhlı aracın hızının tespiti için dosya yeniden ATK’ye gönderilmişti ve hız tespitine göre karar alınacaktı. Ancak dava dosyasına yeni eklenen ATK raporunda herhangi bir hız tespiti yapılmaksızın, aracın yavaş gittiği ve Miraç Miroğlu’nun asli kusurlu olduğuna yer verildiği öğrenildi. Miroğlu’nun metrelerce sürüklenmesine dair hazırlanan tutanaklar sanığın ‘Hız yapmadım’ iddiasını doğrulamıyordu. İlçe Emniyet Müdürlüğü tarafından hazırlanan “CD Çözümleme ve Görüntü İzleme Tutanağı”na göre, Miroğlu’nun zırhlı aracın durduğu yerin “5-6 metre ötesinde yattığı” belirtiliyor. Bu mesafenin, zırhlı aracın çarptığı nokta ile durduğu nokta arasındaki aralığın eklenmesiyle daha da uzun olduğu tahmin ediliyordu.

“Sanık Polisin Beraat Ettirilmesi Şaşırtıcı Değil”

Şırnak Baro Başkanı Rojhat Dilsiz, bu kararın aslında bölgede yaşanan ve zırhlı araç çarpması sonucunda yaşanan çocuk ölümleri ve yaralanmalarına ilişkin bu ülkedeki cezasızlık politikasının geldiği evreyi çok açıkça gösterdiğini ifade etti. Dilsiz, Mihraç Miroğlu dosyasında sanık polisin beraat etmiş olmasının şaşırtıcı bir durum olmadığını söyleyerek, “Zira geçmişte benzer dosyaların tümünde soruşturma süreçleri akamete uğratılmış, sağlıklı bir yargılama süreci de yürütülmediği için maalesef benzer yeni ölümlere davetiye çıkarılıyor ve faillerin daha fazla pervasızlaşmasına da sebebiyet veriyor” dedi.

“Nihat Kazanhan Dosyasında da Cezasızlık Uygulanmıştı”

Bu durumu takip ettikleri benzer dosyalardaki süreçlerde açıkça görebildiklerine dikkat çeken Dilsiz, Nihat Kazanhan’ın öldürülmesine değindi: “Biliyorsunuz 14 Ocak 2015 yılında Cizre’de görevli bir polisin nişan almasıyla 12 yaşındaki Nihat Kazanhan kafasına isabet eden kurşunla öldürülmüştü. Bu cezasızlık pratiğinde yapılan tüm unsurlar ve inkar etmeler o dosyada da açıkça uygulanmıştı ancak o dosyada sanıklardan birinin ifadesi gerçekten benzer durumlara ilişkin görevli memurlardaki algıyı açıkça ortaya koyuyordu. “Biz rahat davranıyorduk çünkü biz bu dosyada tutuklanmayacağımızı düşünüyorduk” demişti.”

“Yargı Pratiğinde Değişen Bir Şey Yok”

Dilsiz, bunun sebebi olarak ise geçmişte benzer dosyalarda Mihraç Miroğlu dosyasında olduğu gibi verilen kararlara işaret etti. Dilsiz, “Sanıklar ya yakalanmıyor, tespit edilmiyor ya da hakim karşısına çıksa bile bu politikalar nedeniyle çok az bir cezayla kurulabiliyorlardı. Ki Miroğlu dosyasında da açıkça görmüş olduk, bu anlamda yargı pratiğinde değişen bir şey olmamış, faili kolluk olan dosyalarda yaşanan cezasızlık pratiği olduğu gibi devam ediyor.”

“Tarafsız Olunmadı, Talepler Reddedildi”

Şırnak Barosundan dosyayı takip eden avukatlardan Sinan Güzel ise dosyaya dair önemli bulguları ortaya koyabilecek tüm taleplerinin reddedildiğini belirterek, şunları söyledi: “Dosya garabet dolu, tarafsız olunmadı. Rapor da mahkeme de tarafsız değildi. Olay mahaline ilişkin keşif talebimiz de reddedildi. Zırhlı aracın kamera kayıtlarında görünen vatandaşlar vardı, olay anını gören görgü tanığı olarak bunların tespitini istedik o da reddedildi.”

Zırhlı Ölümde Tablo: Son 15 Yılda 21 Çocuk Katledildi 

Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Dokümantasyon Merkezinin verilerine göre; son dört yılda güvenlik güçlerine ve kamu kurumlarına ait araçların çarpması sonucu 9’u çocuk, biri engelli, toplam 18 kişi yaşamını yitirdi. Aynı dönemde 14’ü çocuk, 50 kişi de yaralandı.

Yine TİHV’nin verilerine göre; 2021 yılında güvenlik güçlerine ve kamu kurumlarına ait araçların çarpması sonucu 9 ayrı olayda, 4’ü çocuk, en az 6 kişi yaşamını yitirdi. Yine 6’sı çocuk, 15 kişi yaralandı.

Mihraç Miroğlu maalesef ne ilk ne de son olacak cezasızlık pratiği sürdükçe. Benzer ölümlerde faillerini korumaya dönük benzer kararlara imzalar da atıldı Miroğlu’ndan sonra. İnsan Hakları Derneğinin 2022 verilerine göre ise son 15 yılda zırhlı araç ile asker ve polislerin kullandığı araçların çarpması nedeniyle 21’i çocuk 44 kişi hayatını kaybetti. 23’ü çocuk 94 vatandaş ise yaralandı.

Cezasızlık pratiğinde hayatını kaybeden çocuklardan birkaçı ise şöyle:

• 13 Haziran 2023’te Hakkâri’nin Yüksekova ilçesinden Van güzergahına ilerleyen Yüksekova İlçe Jandarma Komutanlığında görevli Uzman Çavuş A.K.P’ye ait araç, 7 Haziran’da 5 yaşındaki Erdem Aşkan isimli çocuğa çarparak ölümüne neden olmuştu. Gözaltına alınan A.K.P, adli kontrol uygulamasıyla serbest bırakılmıştı. Ölen 5 yaşındaki Erdem Aşkan ise “kusurlu” ilan edilmişti.
• Diyarbakır Bağlar’da 5 yaşındaki Efe Tektekin’in zırhlı araçla çarpılarak katledilmesiyle ilgili üç yıl sonra ikinci kez olay yerinde keşif yapıldı. Bilirkişi raporunda oğlu “Efe’yi gözetmediği” gerekçesiyle baba Ahmet Tektekin “asli kusurlu” bulundu. Tekin’in 65 yaşındaki dedesi Mehmet Tektekin de torununun ölümünden 15 ay önce yine zırhlı aracın çarpması sonucu ölmüştü.
• Şırnak’ın Silopi ilçesinde, 4 Mayıs 2017’de 7 yaşındaki Muhammed ve 6 yaşındaki Furkan Yıldırım kardeşler evlerine giren panzerin altında ezilerek can verdi. İki kardeşin ölümüne neden olan Zırhlı Araç Sürücüsü Polis Ö.Y. ilk duruşmada tahliye edildi. Polise 19 bin liralık para cezası verilirken, onu görevlendiren amiri M.M. ise beraat aldı.
• 12 yaşındaki Nihat Kazanhan, 14 Ocak 2015’te Şırnak’ın Cizre ilçesinde Yafes Mahallesi’ndeki evlerinin yakınındayken Polis Memuru Mehmet Nurbaki Göçmez’in açtığı ateş sonucunda başından vurularak katledildi.
• Diyarbakır’ın Sur ilçesinde, 12 Ekim 2015’te annesiyle birlikte fırına ekmek almaya giden 12 yaşındaki Helin Hasret Şen, zırhlı araçtan sıkılan kurşunların hedefi olup hayatını kaybetti.
• 24 Temmuz 2016’da Van’ın İpekyolu İlçe Emniyet Müdürlüğü önünde hareket halindeki polis panzerinin altında kalan 4 yaşındaki Taha Kılıç yaşamını yitirdi.
• 12 Haziran 2016’da Şırnak’ın Cizre ilçesinde zırhlı aracın çarptığı Bünyamin Bayram yaşamını yitirdi. Bünyamin henüz 6 yaşındaydı.
• Diyarbakır’ın Lice ilçesinin Şenlik Mahallesi’ne bağlı Hanbaz mezrasında hayvanları otlatan Ceylan Önkol, 28 Eylül 2009 tarihinde havan mermisiyle katledildi. Faili ise yıllardır bulunmadı.